woensdag 13 januari 2010

" saai - sui " in het Vlaams Woordenboek

Naar aanlijding/aanleiding van de discussie over saai/sui in het Vlaams Woordenboek voel ik mij geroepen om de draad na een lange periode van stilzwijgen en afwezigheid terug op te nemen. Ik kan het niet blouw/blauw laten.

Dit is wat ik als reactie wil laten weten aan de lezers van het Vlaams Woordenboek:

Awel, ik kan niet anders dan me opnieuw moeien. Ons moeder schreef saai voor wol (d.i. niet : licht gekeperde wollen stof, camelot of serge, maar gewoon wollen draad in een streng (wrong), waarvan ik ontelbare exemplaren tussen de beide handen heb 'opgehouden' zodat ze er een bol kon van opwinden), omdat de andere betekenis van "vervelend, niet amusant, dreadful" niet in haar taalgeheugen zat, maar ze zou nooit aan sui gedacht hebben, alleen maar omdat dat rijmde op lui (niet werkzaam), en ze beiden op dezelfde wijze uitsprak (las). Mijn moeder is maar tot het zesde studiejaar naar de lagere school gegaan, maar vroeg onze latijnse en Griekse woordjes af, die we moesten opschrijven in latijns schrift.

Ge moet de Antwerpenaren geen Antwerps leren, tenzij ze (de jonge Antwerpenaren) net als de niet-Antwerpenaren die taal niet (meer) kennen. Antwerpse spelling (gespelde uitspraak) zou duidelijk moeten zijn voor beide/ alle groepen.

Als we twee schrijfwijzen hanteren in het Antwerps voor de /oaj/ klank, zitten we in het zelfde schuitje /sgët sjë/ (met klankverkorting) als met de ij/ei en au/ou die in het SN op dezelfde wijze wordt uitgesproken.

Ik zie haar (mijn moeder) kaai ook niet als kui schrijven, draai als drui, hoewel de Antwerpenaar die combinatie hetzelfde uitspreekt.

Het Ndl. aaien zou ze ook niet als /oaje/ uitspreken. Pootje baden (baaien) dan weer wel. Schrijft u ook lèkkere vluien, de grond oemspaaien, muien aan de vishaak rijgen, de klokke laaien, saaiker en mèllek in de koffe?

Het SN heeft ons wel degelijk opgezadeld met het onderscheid tussen leiden en lijden hoewel de uitspraak identiek is. Met goud /gë oet/ en gouden /gaa we/ ring waar de spelling identiek is maar de uitspraak verschilt. Eigenlijk en koninkrijk /aa gë lëk/làk/ en /-raa (ë)k/.

Om maar te zwijgen van de e in het SN. Van éénduidigheid gesproken!
"Schrijf zoals ge uitspreekt" is de gouden raad van De Vries en Te Winkel. Waarom zou het progressief Antwerps niet koi en loi en soi schrijven, conform de uitspraak?
Tenminste, als duidelijk is, dat de i na een andere klinker(groep) zoveel betekent als een doffe e of naslag of j(od) als tussenklinker.