Den 'Of van Eède

Gèènezis (2,4 - 3,24)

In den taid da' Gotten'iêre oarde èn 'èèmel mokte, grooide der oep oarde nog ginnen iêne stroik èn was er ginnen ènkele plaant oepgeschoute, want Gotten'iêre 'od 'et nog ni loate rèègene oep 't jaard èn der woare gin mèngse oem 't laand te bewaareke;

wèl was er woater da' oit de grongd oepwèlde èn de jaardbojem ouveral nat mokte.

Toeng mokte Gotten'iêre de mèngs. 'A knèèdde-n-'em oit stof, uit jaard èn 'a blees 'em leivesoasem in z'ne nuis. Zoe weer de mèngs e leivend wèèze.

Gotten'iêre lèè in 't oêste 'nen hof oan èn doarin zètte-n-'em de mèngs diê-n-'em gemokt 'od. 'A leet oit de grongd van alle boême oepscheete dee d(at)er oanlokkelak oitzoage, mè' lakker vruchte.

In 't midde van den 'of stoenge de leivesboêm èn dem boêm van de kènnes.

Der ontspringt in Eède 'en riveer, di den 'of bewoatert. Varderduir vertakt z' 'uir in veer groête stroême. Iênen is de Pison: diê loept rongd 'iêl Chawila, 't laand wor da' goud gevongde wërdt. 't Goud van da' laand is èkselèngt, en der is oek balsem'ars en onyx.

De twidde riveer 'iêt Gichon; dèè stroemt rongd 'iêl Nubië.

De darde 'iêt Teegris; dèè loept ten oêste van Aseerië.

De virde tot slot is den Uifroat.

Gotten'iêre brocht de mèngs dus in den 'of van Eède, oem diê te bewaareken èn derouver te woake.

'A 'eel 'em 'et vollegende vuir:
- "Van alde boêmen in den 'of mui'-d-èète, mor ni van dem boêm van de Kènnes; as ge doarvan èt, zuld' onheroopelak staareve."

Gotten'iêre docht: 't Is ni goo dat de mèngs alliên is, ik zal 'nen 'èlëper voer 'em moake, diê ba 'em past.

Toeng vërmde 'a oit jaard ald' in 't wild leivende biêsten èn alde vougels, èn 'a brocht di ba de mèngs oem te zieng wèlleke noame da' de mèngs ze zou gèève: gelak dat 'em èllek leivend wèèze zou noome, zoe zou 'et 'iête.

De mèngs gaf noame on al 'et vèè, on alde vougels èn alde wilde biêste, mor 'a vongd ginnen 'èlëper, diê ba 'em paste.

Toeng leet Gotten'iêre de mèngs in 'nen deepe sloap valle èn swèngst da' de mèngs sleep, pakte-n-'em iên van z'n ribbe wèg; 'A veulde dee plëts trug mè' vliês. Oit de rib dee 'em ba de mèngs 'od wèggenoume, bouwde Gotten'iêre 'n vraa èn 'a brocht 'uir ba de mèngs.

Toeng reep de mèngs oit:
- "Aindelak iên gelak as kik, m'n aige biêne, m'n aige vliês, iên dee "vraa zal 'iête, gebouwd oit 'ne man."

Zoe kom 'et da' 'ne man z'n aige losmokt van ze voader en ze mooder èn z'n aige vastmokt on z'n vraa, wormèè dat 'em iên van lichom wërdt.

Ze leepen alletwiê in 'unnen bloête, mor ze schomden 'un aige ni vër makaandere.

Van ald' in 't wild leivende biêste dee Gotten'iêre gemokt 'od, was de slang 't sluwst (venainëgst).

Dee biêst vroog on de vraa:
- "Is 't woar dat God gezèèd 'èè da' golle van ginnen ènkelem boêm oit den 'of muigt-d-èète?"

- "Me muige de vruchte van alde boêmen èète," aantwourdde de vraa, "balleve dee van dem boêm in 't midde van den 'of. God 'èèt-d-ongs verboie van de vruchte van diên boêm t' èète of ze zèlefs mor oan te roake; doong me da' toch, dan zulle me staareve."

- "Ge zult-d-'iêlemoal ni doêdgon," zèè de slang, "God wèt da'-d-ollen oêge zullen oupegon a' ge dorvan gèèten 'èt, da' golle dan gelak goude zult zèn èn good èn kwoad zult kènne."

De vraa zag nor dem boêm. Z'n vruchte zoage der lakker oit, ze woaren kaischoên ('n lust voer d'oêg) èn ze vongd 'et oanlokkelak, da' dem boêm 'uir wais'ad zou schèngke. Ze plukte-n-e poar vruchte èn z'at ervan. Ze leet 'uire vèngt, diê ba 'uir was, ook preuve.

Toeng goengen alletwiê 'un oêgen oupe èn ze zoage da' z' in 'unnem bloête stoenge. Doroem mokte ze schërtsjes van vaigebloire.

As de mèngs èn z'n vraa Gotten'iêre duir den 'of  'oêrde waandele, kroupe ze voer 'em wèg tusse de boême.

Mor Gotten'iêre reep de mèngs:
- "Wor zèdde?"

'A aantwourdde:
- "Ik 'oêrden 'oe in den 'of èn ik weer bang oemda' 'k ma ni bloêt wil loate zieng; doaroem 'em 'k ma wèggestouke."

- "Wee 'èèt-d-oe gezèè da' ge bloêt sto? 'Edde soems van dem boêm gèète, worvan da' 'k oe verboien 'od oem t' èète?"

De mèngs aantwourdde:
- "De vraa di ge gemokt 'èt oem ma bai te ston, 'èè' ma vruchte van dem boêm gegèève èn toeng 'em ik ervan gepreufd."

- "Woroem 'èdde da' gedoan?" vroog Gotten'iêre on de vraa.

En ze zèè:
- "De slang 'èè' ma mislèèje èn toeng 'èm 'k ervan gèète."

Gotten'iêre zèè tèège de slang:
- "Vervloekt zèdde, da' ge dèès gedoan 'èt, 't vèè zal oe vanaf naa maje, wilde biêste gon uit oê wèg; oep oêm boik zulde kroipe, ge zult oe lèève laangk stof freite. Vaiaandschap sticht ek tussen aa èn de vraa, tussen 'uir noageslacht èn da' van aa, ze sloage oewe kop toet moos, gai bèt in 'unnen 'eel."

Tèège de vraa zèè 'em:
- "Aa zwangerschap moak ik toet 'ne zwoare last, zwooge zulde a ge boart. Ge zult oewe vèngt begeire, mor 'a zal dem boas ouver aa spèèle."

Tèège de mèngs zèè 'em:
- "G'  'èt gelësterd nor oe vraa, g' 'èt gèète van dem boêm diên 'k verboien 'od. Vervloekt is 't veld voer wa' da' ge gedoan 'èt, zwooge zulde oem ervan t' èète, oe 'iêl leive laangk. Doures èn distels zullen er grooie, toch moette van z'n gewassen leive. Zwiête zulde voer oe broêd, totda' ge trugkiêrt toet de grongd, woroit da' ge zè genoume: ge zè stof, toet stof kiêrde trug."

De mèngs noemde z'n vraa Eèva; z'is de mooder van alde leivenden gewërre. Gotten'iêre mokte voer de mèngs èn z'n vraa kliêre van biêstevèlle èn dèè ze 'un oan.

Toeng docht Gotten'iêre: "Naa is de mèngs on ongs gelaik gewërre, naa 'èèt 'em kènnes van good èn kwoad. Naa wil 'k vuirkoume dat 'em oek vruchte van de leivesboêm plukt, want as 'em dee oek zou èète, dan zou 'em iêwëg leive.

Doroem steurde 'em de mèngs wèg oit den 'of van Eède oem de grongd te gon bewaareke, woroit dat 'em was genoumen.

En noadat' 'em 'em 'od wèggejoagd, zètte-n- 'em on den oêstkaant van den 'of van Eède de chèèrubs èn 't ouver èn 't wèèr flitsende, vlammende zweird. Ze moeste de wèg nor de leivesboêm bewoake.

Vollegend ver'oal: Doanejèl in de liêwekoil