woensdag 8 oktober 2008

VerkavelingsVlaams en PolderNederlands

Het moest er ééns van komen.
Nu ik beslist heb om ook mijn steentje in de rivier te verleggen, moet ik mijn pleinvrees dan maar overwinnen en mijn gedacht voor de leeuwen gooien.

Behept met taal was ik al van toen ik klein was. Mijn moeder heeft mij leren spreken. Ze was 'thuisvrouw' om voor de kinderen te zorgen. Zij en ons vader waren van Borgerhout en ik ben tijdens de oorlog in Deurne geboren. Juffrouw Pester (sic!), een heel lieve dame, heeft mij en mijn generatie leren lezen en schrijven (Zij hebben mijn taal-hersenkwabben geïnitieerd). Ik ben beiden zeer dankbaar voor hun inspanning.

In het middelbaar moest ik ABN leren. Die lelijke Antwerpse klanken moest ik afleren. Zeg niet aa maar àà. Spreek àà uit ipv. oa. In zijn "Rijke moedertaal I-IV" leerde R.Butaye s.j. ons sinaasappel ipv. appelsien, ventiel ipv. soupap, paraplu ipv. regenscherm. Woordkunstenaar Antoon Vanderplaetse dweilde de Vlaamse scholen af met ABN voordrachten om de juiste klanken aan te leren. Ik ben nog van de generatie der tweetaligen: volleerd standaardtalig tot aan de aanpassing van de spelling in 1996 en ingeprent moedertalig (Deurnes). Gelijkwaardige(!) meertaligheid dient aangemoedigd te worden en tegelijk moet de standaardtaal vereenvoudigd en eenduidig gemaakt worden.

Vijftig jaar later hebben VerkavelingsVlaams en PolderNederlands heel wat terrein ingepalmd van het StandaardNederlands. De doelstelling van de Taalunie om te komen tot één gemeenschappelijke voertaal blijkt een illusie. De streektalen kennen een heropleving (zeg niet: rievaaivel) in de zangers- en mediawereld. Naast Wannes Van de Velde en de Strangers zingt Willem Vermandere dialect. Ze vinden navolging bij Gèsman en Fliptje Kowelier, Peleman en de Fixkes. Dialectsprekers hebben hun moedertaal niet doorgegeven aan hun kinderen. Aan onderwijsmensen worden geen strenge standaardtaal-eisen meer gesteld. In de media heerst de wet van de taalvariëteit.

Enkele jongeren en ouderen willen uit alle macht de taalschat van hun geboorteplek behoeden voor uitsterven. Overheden betoelagen geen wetenschappelijk taalonderzoek om te werken aan de Limburgse, Vlaamse en Brabantse woordenboeken en spraakkunsten. Streektaal-academies richten taalcursussen in. Theatergezelschappen brengen stukken in dialect. Brussels Volks Theater (BVT), De manne van de Plateau, Echt Antwaarps Teater. In enkele steden wordt een week van het dialect ingericht. Wikipedia heeft zijn Limburgse en Westvlaamse tak. Brabant houdt zich afzijdig. Op het Internet komen enkele initiatieven aan bod. Keufke is de eerste musical opgevoerd in een streektaal. Hoe staat u tegenover deze evolutie?

Geen opmerkingen: